زروان روح بخشان که وی نمایشگاه گردان یا همان کیوریتور نقش بسیار مهمی در برپایی نمایشگاه‌ها به خصوص گالری‌های هنری دارد. در واقع این نقش به نوعی برپایی نمایشگاه را پشتیبانی می‌کند و یکی از افراد هنرمند جامعه محسوب می‌شود. در ادامه این مقاله قصد داریم یکی از کیوریتورهای به نام و برجسته ایران به نام این هنرمند را به شما معرفی کنیم. در ادامه این مقاله با بیوگرافی این هنرمند همراه ما باشید.
زوران روح بخشان کیست؟
زروان روح بخشان هنرمند ایرانی متولد سال ۱۳۵۷ در تهران است. وی از هنرمندان مشهور ایران، هنرمند، کیوریتور، عکاس، منتقد و معلم هنر است. وی در سال 82 لیسانس گرافیک را از دانشگاه علم و فرهنگ تهران دریافت نمود. پس از آن در سال 85 فوق لیسانس پژوهش هنر را از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران دریافت کرد. می‌توان گفت زمینه علاقه و کار او تاریخ، فلسفه هنر و همچنین عکاسی است.
وی تاکنون در بیش از ۲۰ نمایشگاه گروهی و بین المللی تصاویر و آثار خود را به نمایش گذاشته و ۶ نمایشگاه انفرادی نیز در کارنامه خود داشته است. وی به عنوان کیوریتور چندین نمایشگاه، کارگاه و نشست، برگزار و افتتاح کرده است که از جمله آن‌ها می‌توان به رئالیسم در سال ۱۳۹۰ اشاره کرد. وی هم‌اکنون در زمینه عکاسی، صفحه‌آرایی و هنر کتاب کار می‌کند و در مورد صحنه هنر معاصر تهران و ایران برای چندین مجله می‌نویسد.
این هنرمند را بیشتر بشناسید
روح بخشان هنرمند، عکاس و منتقد هنری است. وی دارای مدرک کارشناسی ارشد پژوهش هنر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و هنرهای گرافیک از دانشکده هنر دانشگاه علم و فرهنگ تهران است. همچنین او سابقه تدریس فلسفه هنر، مطالعات ادبی، تاریخ هنر، تاریخ هنر تحلیلی، مبانی هنرهای زیبا در دوره‌های آزاد در دانشکده‌های هنرهای زیبا و بسیاری از موسسات فرهنگی و هنری را دارد. او همچنین از سال ۱۳۹۲ تاکنون در دانشگاه علم و فرهنگ تهران به تدریس گرافیک و نقاشی می‌پردازد.
زروان روح بخشان مقالات، یادداشت‌ها و نقدهایی را در زمینه هنرهای تجسمی و ادبیات در نشریات مختلف مانند فصلنامه، هفته نامه و روزنامه گردآوری و منتشر کرده است و نقدهایی در زمینه عکاسی و هنر معاصر، فلسفه هنر معاصر، مشاهده و غیره ارائه نموده است. وی پنج نمایشگاه‌ه انفرادی عکاسی و بیش از سی نمایشگاه گروهی داشته است. کار کیوریتوری وی شامل چندین نمایشگاه انفرادی و نمایشگاه گروهی عکس، نقاشی، اینستالیشن، سرامیک، مجسمه، ویدئو و نمایش در ایران و خارج از کشور می‌باشد.
تعریف کیوریشن از دیدگاه زروان روح بخشان
زروان روح بخشان معتقد است، کیوریتور به ژانر دانش برمی گردد و به مقاله ترجمه شده اشکان صالحی گروایس در ماهنامه گلستان (که در مورد کاسه توالت دوشان و سرپرستی و مراقبت مارسل دوشان بدون هیچ قصدی از کارش بحث می‌کرد) اشاره می‌کند.
لازم است بدانید که ریشه curator از کلمه cura در لاتین به معنی استفاده کردن، درمان کردن، مراقبت کردن، درمان یافتن، راه حل یافتن، محافظت و نجات است. کیوریتور یک مدیر و مدیر فرآیند در موزه‌ها، گالری‌ها، کتابخانه‌ها یا آرشیوها است که وظیفه و تخصص آن را تعریف، توضیح و نگهداری می‌کند. مثلاً اگر متصدی آثار باستانی است، باید دانش باستان‌شناسی داشته باشد. در واقع برخی از متصدیان امروزی سازماندهی داده‌های دیجیتال را بر عهده دارند و در موزه‌های بزرگ نیز گروهی مسئول بانک اطلاعاتی موزه هستند که مسئولیت‌های متفاوتی نیز بر عهده دارند.
مطالعات زروان روح بخشان
مجموعه مقالات بوریس گرویس با ترجمه اشکان صالحی که از منابع خوبی تهیه شده است، به گفته خود او منبع بسیار مهم کسب دانشش می‌باشد. همچنین وی کتاب قدرت هنر را توصیه می‌کند که به غیر از کیوریتور، نظرات منتقد و هنرمند را نیز در خود دارد و به عنوان کیوریتور باید این نظرات و رابطه آن‌ها را بدانیم. کتاب‌هایی با رویکرد انتقادی به هنر اغلب برای متصدیان و درگیر در این امر هستند، کتاب جولیان استالابراس در مورد هنر معاصر، ترجمه احمد رضا تاکا، یکی از این کتاب هاست و در نهایت، یک کیوریتور خوب باید دانش تاریخ هنر، مقداری فلسفه، مقداری روانشناسی داشته باشد.
محدودیت‌های این هنرمند
محدودیت خاصی برای زروان روح بخشان وجود ندارد، اما کیوریتوری که بخواهد به روشی طبیعی در یک اثر هنری دخالت کند، در نهایت نمی‌تواند اثر را به صورت فیزیکی لمس کند. کیوریتور می‌تواند با هنرمند صحبت کند یا آثار مشابهی را به او نشان دهد، اما نمی‌تواند قلم به دست بگیرد و در یک گروه نقاشی ایفای نقش کند. کیوریتور این ایده را ترویج و پرورش می‌دهد، نمایشگاه را برنامه ریزی می‌کند. روح بخشان می‌تواند بر اساس هنجارهای اجتماعی، سیاسی یا تجاری و مناسبات زیبایی‌شناختی زمان، توجه کیوریتور را به آثار خود جلب کند، اما آخرین مداخله کیوریتور البته گروه هنرمندان است. قبول نمی‌کنند. این نوع مشارکت در پروژه‌های آرشیوی و کیوریشن دیده نمی‌شود و وابسته به موضوع نمایشگاه است.
مهم‌ترین ویژگی‌های زروان روح بخشان
مهم‌ترین ویژگی او آموزش داشتن دانش نظری در مورد یک موضوع و توانایی به کارگیری بخشی از آن دانش نظری در عمل است، اما بعید است که کسی بتواند ۱۰۰ درصد آن دانش را در عمل به کار گیرد. سطح تحصیلات بالا یکی دیگر از ویژگی‌های او است. او با فضای هنری زمان خود آشنا است و برخی از مناسبات بازار را می‌شناسد. روح بخشان باید نگرش انتقادی دارد و از رسانه‌ای که در آن کار می‌کند آگاهی بسیاری دارد.
زمانی که وی بخاطر ناآرامی‌های اخیر در پی کشته شدن مهسا امینی ۲۹ روز در زندان بود گالری‌ها برگزار نشدند و او گفته بود قصد دارم بروم بیرون و با آدم‌ها در گالری صحبت کنم، زیرا گالری پاتوق من است. در این مطلب درباره بیوگرافی زروان روح بخشان کیریتور صحبت کردیم و منابع مطالعاتی و دیدگاه او از این هنر را معرفی نمودیم. امیدواریم که توانسته باشیم به شایستگی این هنرمند را توصیف کنیم.
مجموعه گروه صنایع چوبی نما در گالری نما در فروردین 1402 افتخار میزبانی از این هنرمند ارزشمند را داشته است.